ایجاد خواص بشور بپوش در لباسهای تهیه شده از الیاف پنبه ای و مصنوعی تکمیل شده با اطوی ،پایدار در دهه ۱۹۶۰ مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفت اما به آشکار گردید که تمیز کردن این لباسها نسبت به پوشاک تهیه شده از الیاف طبیعی بسیار دشوارتر است برای حل این مشکل تحقیقات گسترده ای در صنعت نساجی صورت گرفت و محصولات زیادی به بازار عرضه شد استفاده از تکمیل ضــد چرکی روی منسوجات به از بین بردن چرکی در کالا هنگام شستشوی خانگی کمک می کندپارچه های عمل شده با تکمیلهای ضد چرکی به ویژه برای لباس کار و پوشاک راحتی که بازار آنها پیوسته رو به رشد است همچنین در یونیفرمهای صنعتی، رومیزی ها و ملافه های خانگی مناسب میباشند تحقیقات اخیر نشان داده است که امکان تلفیق تکمیل ضد چرکی با تکمیل های نخ وجود دارد با استفاده از تکمیل ضد چرکی سایر خصوصیات پارچه از قبیل حفاظت کالا در برابر برگشت مجدد چرکی روی آن در هنگام شستشو و جذب یا انتقال آب در پارچه افزایش می یابد پوشاک تهیه شده از پارچه هایی که قابلیت جذب آنها افزایش یافته است احساس راحتی بیشتری در شرایط گرم و مرطوب ایجاد می کند. بنابراین معمولاً برای پارچه هایی که با مواد ضد چرکی عمل میشوند اصطلاح Comfort Finish به کارمی رود
مکانیزم ضد چرکی
حذف چرکی از پارچه دارای مکانیزمهای متعددی است که عبارتند از
جذب سطحی ماده شوینده و آب که منجر به
جمع کردن چرکی روغنی از سطح کالا
نفوذ مایع ماده شوینده به سطح مشترک لیف چرکی
حل کردن و به حالت تعلیق درآوردن چرکی می شود
کار مکانیکی سبب
دور شدن چرکی زدوده شده توسط جریان ،هیدرودینامیکی
خم کردن لیف و وادار کردن چرکی به خروج از میان الیاف
سایش سطح برای حذف فیزیکی ،چرکی
متورم کردن تکمیل برای کاهش فضای درون لیف میشود
در این میان حل کردن و به حالت تعلیق درآوردن چرکی ها توسط ترکیبات شوینده جریان هیدرودینامیکی به وسیله طراحی ماشین شستشو و انعطاف لیف با ساختار پارچه کنترل می شوند کارشناس شیمی نساجی تنها میتواند بر روی مکانیزم های در بر گیرنده سطح ليف نظیر جمع کردن چرکی ،روغنی نفوذ در سطح مشترک لیف چرکی، سایش سطحی و تورم تکمیل اثر گذار باشد در حقیقت تکمیل هایی گسترش یافته اند که در ضد چرکی کردن کالا از تمام مزایای این مکانیزم ها بهره مند بوده اند. فرایند زدودن چرکی ذره ای از الیاف یک فرایند دو مرحله ای است ابتدا با نفوذ لایه نازکی از مایع شستشو میان ذرات و سطح ليف مواد سطح فعال می توانند روی سطح ذره جذب ،شوند که این امر منجر به حل شدن ذرات می گردد سپس به وسیله عملیات ،مکانیکی این ذرات از لیف دور شده و به درون توده مایع شستشو منتقل میشوند شکل تکمیل های آبدوست افزایش دهنده نفوذ به سطح مشترک چرک لیف با چسبندگی کم به چرکی تحت شرایط شستشو دارای قابلیت بهبود ضد چرکی ذره ای میباشند. تکمیلهای کاهنده یا فدا شونده که در حین شستشو، سطح لیف را رها می کنند و ذرات چرکی را همراه خود میبرند نیز میتوانند برای رهایش چرکی ذره ای مفید باشند با این وجود اغلب حذف چرکیهای ذره ای به وسیله ترکیب شوینده و عمل مکانیکی تعیین میگردددر این میان حل کردن و به حالت تعلیق درآوردن چرکی ها توسط ترکیبات شوینده جریان هیدرودینامیکی به وسیله طراحی ماشین شستشو و انعطاف لیف با ساختار پارچه کنترل می شوند کارشناس شیمی نساجی تنها میتواند بر روی مکانیزم های در بر گیرنده سطح ليف نظیر جمع کردن چرکی ،روغنی نفوذ در سطح مشترک لیف چرکی، سایش سطحی و تورم تکمیل اثر گذار باشد در حقیقت تکمیل هایی گسترش یافته اند که در ضد چرکی کردن کالا از تمام مزایای این مکانیزم ها بهره مند بوده اند. فرایند زدودن چرکی ذره ای از الیاف یک فرایند دو مرحله ای است ابتدا با نفوذ لایه نازکی از مایع شستشو میان ذرات و سطح ليف مواد سطح فعال می توانند روی سطح ذره جذب ،شوند که این امر منجر به حل شدن ذرات می گردد سپس به وسیله عملیات ،مکانیکی این ذرات از لیف دور شده و به درون توده مایع شستشو منتقل میشوند شکل تکمیل های آبدوست افزایش دهنده نفوذ به سطح مشترک چرک لیف با چسبندگی کم به چرکی تحت شرایط شستشو دارای قابلیت بهبود ضد چرکی ذره ای میباشند. تکمیلهای کاهنده یا فدا شونده که در حین شستشو، سطح لیف را رها می کنند و ذرات چرکی را همراه خود میبرند نیز میتوانند برای رهایش چرکی ذره ای مفید باشند با این وجود اغلب حذف چرکیهای ذره ای به وسیله ترکیب شوینده و عمل مکانیکی تعیین میگردد
تکمیل های غیر پلیمری ضد چرکی
عملیاتهای قلیایی و پلاسما روی پلی استر با ایجاد گروههای جدید هیدروکسیل و کربوکسیل منجر به آبدوستی بیشتری در سطح لیف می شوند. تحت شرایط شستشوی ،قلیایی گروه های کربوکسیلی به گروههای آنیونی کربوکسیلات تبدیل می گردند که در این ،حالت دافعه الکتریکی میان ذرات چرکی دارای بار منفی در حالت خالص و یا به شده در میسلهای سطح فعال آنیونی و سطح لیف افزایش مییابد
ارزیابی تکمیل ضد چرکی
روش ایده ال ارزیابی تکمیل ضد چرکی لکه دار کردن پارچه با همان موادی است که لباسهای مصرف کنندگان را کثیف میکند و سپس پارچه با شوینده های یکسان در ماشینهای لباسشویی و دمای آب مشابه با آنچه مصرف کننده به کار خواهد برد شسته میشود این روش در زندگی واقعی عملی نیست و باید توافقی ایجاد شود روشهای استاندارد ارائه شده توسط انجمن آمریکایی رنگرزان و کارشناسان شیمی نساجی برای ارزیابی تکمیل ضد چرکی شاخصی قوی برای کارایی تکمیل در کاربرد واقعی میباشد. این روشها در هنگام استفاده به وسیله تولید کننده پارچه و مشتری آنها، راهنمای مفیدی در توسعه محصول و حل موضوع کیفیت تکمیل به شمار میروند به هر حال استناد به این آزمایشها به تنهایی ممکن است گمراه کننده باشد. در روشهای پیشرفته ارزیابی ،تکمیل همواره باید از آزمایشهای متعدد با استفاده از ذرات چرکی حقیقی و پاک کننده هایی مشابه با آنچه توسط مصرف کننده به کار میروند استفاده کرد ارزیابی ضد چرکی پس از شستشو اغلب به صورت بصری به وسیله مقایسه کالا استاندارد تصویری صورت می گیرد اما از سنجش های انعکاسی و سایر روشهای دستگاهی نظیر میکروسکوپ نیز استفاده می شود مقادیر انعکاسی حاصل از معادله کیوبلکا- مانک بر خلاف چرکی ذره ای باقیمانده که احتمالاً بخشی از آن درون پارچه مخفی شده و از مسیر نوری پنهان میماند همبستگی نسبتاً خوبی با میزان چرکی روغنی دارند
جابجایی چرکی
برای ارزیابی درجه جابجایی چرکی مانند آنچه هنگام شستشو اتفاق می افتد می توان از روش استاندارد 151 AACC Test Method استفاده کردپارچه های مورد آزمایش هنگام شبیه سازی شستشو با یک شوینده استاندارد، در معرض یک وسیله چرک کننده دو نوع چرکی خشک و نمونه های پارچه ای عمل شده با چرکی روغنی استاندارد قرار میگیرند تغییر در انعکاس پارچه قبل و بعد از آزمایش بیان کننده توانایی گشت مجدد چرکی روی پارچه است بالقوه بر انتقال رطوبت از روش ارائه شده در استاندارد 79 ATC Test Method میتوان برای تعیین درجه جذب پارچه های تکمیل شده با مواد ضد چرکی نیز استفاده کرد. معمولاً چنین انتظار میرود که پارچه های ضد چرکی شده با استفاده از مواد فاقد فلوئور بسیار سریع کمتر از ۱ ثانیه با آب خیس شوند.
رفع معایب تکمیل های ضد چرکی
عملکرد تکمیل ضد ،چرکی به قابلیت آن برای ایجاد سطح آبدوست در حین فرایند شستشو بستگی دارد بنابراین باید از رسوب مواد کاهش دهنده آبدوستی روی سطح ،لیف جلوگیری کرد در نتیجه قبل از استفاده از نرم کننده ها روان کننده ها و سایر مواد اصلاح کننده خواص سطحی همراه با پارچه های ضد چرکی شده باید این مواد به دقت در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرند. مقادیر نسبی بیندرها و مواد اتصال دهنده عرضی به کار رفته همراه ترکیبات ضد چرکی بر پایه کوپلیمر اکریلیک باید به دقت تعیین گردد تکمیل ضد چرکی با اتصالات عرضی بسیار کم نسبت به شستشوهای مکرر پایدار نیست اما از طرفی اتصالات عرضی بسیار زیاد موجب عدم تورم مورد نیاز تکمیل ضد چرکی می گردد
پیام ها
دیدگاهی در پیرامون این پست ثبت نشده است !